Konu geçiş kontrol sistemleri ve okuyucular olduğunda wiegand ve clock&data sıklıkla kullanılan terimler. Wiegand okuyucular, çoklu arayüz destekleyen kontrol üniteleri…Peki nedir bu Wiegand ve Clock&Data?
Önce Wiegand’dan başlayalım çünkü Wiegand farklı yerlerde farklı anlamlarda kullanılabilir.
1) Wiegand bir elektromanyetik etkidir.
2) Okuyucu-kart ya da okuyucu-panel arasında bir arayüzdür
3) Veriyi taşıyan bir elektronik sinyaldir
4) Standart 26 bit kart formatıdır
5) Bir kart teknolojisidir
Önce kart teknolojisi olarak Wiegand’dan bahsedelim. Wiegand kart dendiği zaman kastedilen 26 bit programlanmış karttır yani 26 bit standart açık programlama formatı Wiegand formatı olarak geçer.
Kart formatı dendiğinde kastedilen ise kartın içindeki verinin nasıl yazıldığıdır. Bu arada 26-bit dışındaki diğer bit tanımlamaları formata dair yeterli bilgiyi vermez. Örneğin sadece 34-bit için 100’ün üzerinde alternatif mevcuttur. Bu ne demek? 34 bit olmasına rağmen farklı formatlara sahip kartlarda verilerin boyutu ve konumu değişiklik gösterebilir. Mesela bir 34 bit formatlı kartta 8 bitlik facility kod varken bir diğerinde 12 bitlik bir facility kod olabilir ve bu facility kodların konumları da farklı olabilir.
Kartın formatı niye önem taşır? Bu veriyi okuyan cihazların okudukları veriyi anlamlandırması için elbette. Şöyle düşünelim, 902166818200. Bu rakam bu hafta Belçika’da yapılan piyango çekilişini kazanan şanslı numara olabileceği gibi Sensormatic İstanbul Genel Müdürlük telefonu da olabilir. Rakamın ne olduğunu anlamamız için daha fazla veriye ihtiyaç duyarız. 12 basamaklı bu verinin ilk 2 basamağının ülke kodu sonraki 3 basamağının şehir kodu olduğunu bildiğimiz zaman bunun bir telefon numarası olduğuna dair şüphemiz kalmaz. İşte bu nedenle kartın içindeki verinin ne anlama geldiğinin anlaşılması için format önem taşır.
Tekrar 26 bit kart formatına dönersek…Esasında 1980’li yıllardan beri kullanılan bir teknolojiden bahsediyoruz. Plastik bir kartın içinden geçirilen manyetik bir tel olarak özetlenebilecek kartlar, bu kartların üzerinde 26 bit formatında tanımlanmış veriler ve Wiegand arayüzünü destekleyen okuyucular ile hayatımıza giren bu teknoloji halen en yaygın kullanılan teknolojilerden biri.
Gelelim kart okuyucu ve panel arasındaki iletişime ve Wiegand ve C&D konusuna…Sistemimiz ne olursa olsun uç birimler ile kontrol üniteleri/panellerin uyumlu olması ya da bir başka deyişle aynı dili konuşuyor olması sistemin çalışması açısından zaruri. İşte Wiegand ve Clock&Data da uç biriminden panele veri aktarımı esnasında sinyalin iletim şeklini belirleyen iki kavram.
Okuyucu ile panel arasında elektrik iletişimi eğer C&D ise iki tel üzerinden iletişim sağlanır, bunlardan biri Clock diğeri ise Data’dır. Data hattı panele ikili veriyi iletme işlevini görür, bu da bu hat üzerindeki voltaj değişimiyle sağlanır. 5 volt 1, 0 volt ise 0 anlamını taşır. İkinci hat olan Clock ise panelin ne zaman veriyi taraması gerektiğini belirler. Yani Data hattı üzerinden her veri iletildiğinde Clock hattı üzerinden de bir sinyal gönderilir.
Wiegand sinyal gönderimi ise bundan tamamen farklıdır. Wiegand da veriyi taşıyan iki ayrı hat, Data 0 ve Data 1 hatları söz konusudur. İsimlerinden de anlaşılacağı gibi Data 1 “1” bitlerini , data 0 ise “0” bitlerini taşır. Her iki hatta da voltage 5 Volttur, bir sinyal gönderileceği zaman ilgili hattaki voltaj sıfıra düşer.
C&D ve Wiegand sinyallerinin gönderilme şekli ciddi şekilde farklılık gösterdiğinden okuyucuların C&D olduğu bir sistemde kartların da buna göre programlanmış olması gerekir. Aynı şekilde okuyucular C&D ise kullanılacak panelin mutlaka C&D desteğinin olmasi şarttır.
