2020, tüm dünyayı derinden sarsan pandemi nedeniyle tüm pazarlama planlarının değiştiği bir yıl oldu. Üretim yapıları dönüştü, alışverişte e-ticaret kanalı kullanımı hızla arttı. Sosyal mesafe kuralları, karantina uygulamaları, uzaktan eğitim ve uzaktan çalışma koşulları tüm sektörlerde iş yapış şekillerini yeniledi. İletişim kanalları dahil hayatın her alanında hızlanan dijitalleşmeyle tüketici beklentileri ve ihtiyaçları değişirken yeni iş modelleri gelişti.
Teknolojinin önemi kavrandı
Bu değişim sayesinde tüm kurum ve bireyler, teknolojik donanım ve altyapı yatırımlarının önemini büyük bir hızla kavradı. Teknoloji pek çok insan, kurum ve şirket için hayat kurtarıcı bir rol üstlendi.
Özellikle endüstri, eğitim ve lojistik sektörüne yönelik uygulamalar ve donanımlara odaklanan teknoloji pazarı oyuncuları, 2020’de bu sektörlere yönelik kişiselleştirilmiş çözüm paketleri ile öne çıktı. Pandemide hayat kurtaran ya da hayatı kolaylaştıran bu yeni ürünlerini anlatırken de seçtikleri mesajları oldukça dikkatli bir dille aktardılar.
Samimi iletişim kazandı
Özetle 2020’de tıpkı günlük yaşamımız gibi pazarlama ve pazarlama iletişimi de tamamen pandemi odağında kurgulandı. Yaşamsal bir krizin yaşandığı 2020’de ticari kaygıları ikinci plana atabilen markalar, fark yarattı. Müşterilerine, çalışanlarına, tedarikçilerine, hissedarlarına ve topluma dönük çok boyutlu, eşgüdümlü, tutarlı, devamlı ve samimi iletişim yapanlar öne çıktı.Evlere kapanılan, salgının müşteri ve çalışanlara yayıldığı bu ortamda pazarlama liderlerinin birinci öncelikleri müşterilerini, çalışanlarını, iş ortaklarını ve gezegeni destekledikleri mesajını vermek oldu.
Dijital başrolde
2020’de mecra planları salgınla çok ciddi biçimde değişti. Son yıllarda geleneksel pazarlamadan rol çalan dijital pazarlama, pandemi ile online’a taşınan hayatlarımızda artık başrolde. Reklamcılar Derneği Tahmini Medya ve Reklam Yatırımları 2020 Yılı İlk 6 Ay Raporu’na göre, toplam medya yatırımları 6 milyar 294 milyon TL olarak gerçekleşti.
TV ve dijital mecralar, pandeminin olumsuz etkisini daha az yaşarken, sinema ve açıkhava medya yatırımlarında büyük düşüşler gerçekleşti. Evde geçirilen zamanın artmasıyla toplam TV izleme süreleri yükseldi. Medya yatırımları içinde yüzde 55,3 oranında paya sahip dijital medya yatırımları, bu yılın ilk 6 ayında 3 milyar 479 milyon TL seviyesine ulaştı.
Bu dönemde arama motoru, video reklamları ve sosyal medyanın dijital reklam yatırımlarından aldıkları paylarda önceki yıllara göre artış yaşandı. Mobilin, dijital reklam yatırımlarından aldığı pay, önemli ölçüde yükselerek yüzde 71,6’ya ulaştı. Mobil reklam yatırımlarıysa 2 milyar 491 milyon TL’ye ulaştı.
Mart ayı itibarıyla, e-ticaret verilerinin yükselmesi, haberleşmek için yoğun olarak mobil haberleşme teknolojileri ve sosyal medyanın kullanılması reklamverenlerin mecraya ilgisini artırdı.
Sosyal medya en yoğun kullanılan mecralardan olurken neyin iletişiminin ne zaman, nerede, nasıl ve neden yapıldığı fark yaratan unsurlar oldu. ‘Ekosistemimizi destekliyoruz, tedbirleri alıyoruz, topluma katkı vermeyi önceliklendiriyoruz, yeni ürün ve hizmetler, esnek ilave hizmetler oluşturuyoruz’ mesajlarıyla iletişim yapanlar öne çıktı.
İçerik yeniden kral
Şirketler için marka yönetiminden ürün tanıtımına süreçlerin tamamı yüz yüze kanallardan dijital mecralara taşındı. İşte bu noktada şirketler için ekran başındaki hedef kitlenin ilgisini çekmek, dijitaldeki yolculuğunu iyi anlamak ve bunları yaparken inovatif yollar bulmak en önemli mesele haline geldi.
Bu dönemde öne çıkan en büyük müşteri iç görüsü ‘her şeyden haberdar olmak’ idi. Dolayısıyla en doğru, en yeni bilgiye ihtiyacın arttığı günlerde hedef kitlesini dünyadaki gelişmelerden ve trendlerden haberdar etmek, onların ilgisini çekecek içerikler oluşturmak ve bu içerikleri beklentisiz şekilde tüm dünya ile paylaşmak şirketlerin en çok kafa yorduğu alandı.
Gündemi yakalayan blog yazıları, müşteri hikayeleri, e-book’lar, podcast’ler hazırlamak ve ilgili mecralardan paylaşmak markaların görünürlüğünü artırırken sektörde fikir lideri, işin ehli algısını da pekiştirdi.
Şirketler yapay zekayı kullanabilecekleri şekilde stratejilerini oluşturmaya başladı. Sosyal medyanın büyümesiyle içeriğin krallığını yeniden ilan etmesi influencer pazarlamasının önemini de artırdı. Ayrıca şirketler müşteri deneyimlerini geliştirebilmek için chatbotlardan da daha fazla yararlanmaya başladı. Giyilebilir teknoloji tüketicilerin dikkatini çeken diğer önemli bir konu başlığı oldu. Sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik kavramları da müşteri deneyiminde rol aldı. Sesli asistanlar tüketicilerin hayatlarına girdi.
2021’de neler bekliyor?
Ekran başında rekabetin daha da yoğun olacağı bu yeni dönemde, müşteride en doğru adres algısı yaratmak ve güvenini kazanmak, iletişimde süreklilik sağlamak en kritik konulardan biri. Marka – müşteri ilişkisini sürekli ve sıcak tutan her pazarlama lideri bir gün mutlaka hedef kitlesinden müşteri yaratacaktır. 2021, tüm sektörlerde dijitale akıllıca yatırım yapan ve bu stratejileri doğru kurgulayanların yılı olacak.
Teknik özellikleri değil çözümü anlatın
Yine 2021’de de uzaktan çalışma koşullarının verimliliğine ve çalışanların sağlık koşullarının takibine yönelik daha fazla ürün ve yazılımın piyasaya sunulduğunu göreceğiz. Ayrıca şirketlerin ve tüketicilerin artan teknoloji kullanımlarına bağlı olarak yükselen güvenlik endişelerini giderecek, olası sorunları önleyen çözümler sunan şirketler avantajlı ve değerli olacak.
Markalardan teknolojik ürünlerin pazarlanmasında ürünlerin teknik özelliklerini anlatmaları yerine tüketiciye sundukları çözüm önerilerinden bahsetmeleri beklenecek.
Fiyat hassasiyetine dikkat!
Teknolojiye yatırımın zorunluluk olduğu bu dönemde büyüme kaydeden ender sektörlerden biri olmasına rağmen teknolojik ürün pazarında da sorunlar yaşandı.
Çin’de üretilen birçok teknolojik ürününün üretim ve tedarik sürecinde aksaklıklar yaşandı. Pandeminin teknoloji pazarı üzerindeki etkisi perakende ve hizmet sektörleri üzerinde de büyük bir baskı oluşturdu. Teknoloji ürünlerinde arzın yeterli olmadığı kategorilerde fiyatlar yükseldi. Daralan ekonomik şartlarsa tüketicide fiyat hassasiyetini zaten artırmıştı. Yapılan araştırmalar 2019 yılı ile karşılaştırıldığında tüketicilerin farklı mağazalarda fiyat karşılaştırma sıklığının arttığını gösteriyor. Fiyat konusunu teknolojik ürün satın alımlarında en önemli faktör olarak belirten tüketicilerin oranının bir önceki yıla göre %60 arttığını gösteren araştırmalar var. Artan fiyatların etkisiyle tüketicilerin bir kısmı satın almalarını erteliyor ya da muadil uygun fiyatlı ürünlere yöneliyor.
İkinci el ve abonelik gelişecek
2021 yılında 2020’de pazarlamanın gündemine giren tüm başlıklar hayatlarımıza daha çok entegre olacak. 2021 yılı, özellikle sosyal medyaya daha çok yatırım yapılması gereken bir yıl olacak. Yine 2021’de tüketicinin fiyat hassasiyeti “recommerce” olarak adlandırılan “yeniden ticaret/ikinci el satış” kavramını da tüketicilerin günlük yaşamına daha çok sokacak. Ayrıca abonelik tabanlı hizmetlerin arttığı bir yıl olacak.
